Address
304 North Cardinal St.
Dorchester Center, MA 02124

Work Hours
Monday to Friday: 7AM - 7PM
Weekend: 10AM - 5PM

BSM, perg. 1350

Soggetto conservatore/Fondo archivistico
Mercogliano, Biblioteca Statale di Montevergine, Sezione pergamenacea
Segnatura pergamena
1350
Data cronologica
1213 aprile
Data topica
Ariano
Indizione
I (stile bizantino)
Tradizione del documento
Originale [A]
Tipologia documento
Scriptum securitatis
Documento pubblico, privato o semipubblico
Documento privato
Stato conservazione pergamena

Dimensioni: 267/253 × 221/225 mm.


Pergamena rettangolare, rigida, taglio abbastanza regolare, scrittura parallela al lato corto, piccola rosicatura sul margine sinistro, piccoli fori nella parte centrale e sul margine sinistro, macchie di umidità. Rigatura a secco, il cui solco è visibile anche sul verso.


Invocazione simbolica a croce latina doppia traversa potenziata, decorata con pallini. Aste ascendenti della l. 1 alte sul rigo, intersecate con il titulusdecorato con un ricciolo: «In nomine Domini et salvatoris nostri Ihesu Christi. Anno incarnationis eius millesimo ducentesimo tercio decimo, et quinto decimo anno regni domini nostri illustrissimi». Signum notarile di Poto Sebastiano a forma di asta posta orizzontale decorata con fregi. Sottoscrizioni autografe precedute dai signa crucis a croce latina: la prima ancorata, la seconda potenziata con pallini; signa dei due giudici a forma di asta posta orizzontale e decorata con fregi.


Scrittura beneventana regolare. Inchiostro marrone medio, unico per il testo e le sottoscrizioni.

Soggetto produttore
Alessandro, priore di S. Benedetto
Destinatario
Dauferius e Poto, fratelli
Rogatario
Poto Sebastiano, notaio
Giudici
Giovanni Risimarcus
Giovanni Alegisius
Personaggi
Federico II di Svevia, imperatore
Chiese e Monasteri
S. Benedetto di Ariano, monastero
Regesto
Alessandro, priore di S. Benedetto di Ariano, ha ceduto ai fratelli Dauferius e Poto un casalinum situato dentro la loro casa, ed essi, a loro volta, gli hanno ceduto i diritti sopra un muro di fronte alla chiesa del monastero, qui recta facie respicit [ecclesiam]. Presentatasi l’occasione della dedicazione della chiesa di S. Benedetto, il suddetto priore prega i due fratelli di togliere le pietre e il materiale che sono nel casalinum, in modo che i chierici e i laici vi possano mangiare e possano accedere comodamente alla chiesa. I due fratelli negano che ci sia stata fra loro una qualunque convenzione. Il priore, non essendosi potuto accordare pacificamente, è costretto a procedere per via giudiziaria.
Trascrizione integrale

 In nomine domini et salvatoris nostri Iesu Christi. An[no] incar(nationis) eius millesimo ducentesimo tercio decimo, et quinto decimo anno regni domini nostri illustri|ssimi regis Fred(e)rici, mense aprilis, prima ***** indic(tione). Securitatis scriptum a nobis Ypolito, Ioh(ann)e Risimarco et Ioh(ann)e Alegisio iudicibus institutum | de hoc quod f(rate)r Alexand(er) prior Sancti Benedic(ti) pretestu cuiusdam pacti in scriptis redacti appellavit do(m)num Dauferiu(m) et Potone(m), fratrem eius, de quadam controver|sia inter eos habita, quatinus quod in pacto convenientie venerat adimplerent. Cuius convenientie tenor erat ut ipse prior in bonam et gratuitam con|venientiam cum iam dictis fratribus venerat et per eandem convenientiam causa utilitatis eorum domus dederat eis q(uo)dda(m) casalinum iuntum eorum domui | et ipsi fratres versa vice pro simili causa, idest pro utilitate ecclesie Sancti Benedicti remiserunt et quietum clamaverunt quicquid iuris, vel nomine pie|tatis vel coritatis ipsi habebant extra murum, qui recta facie respicit Sanctum B(e)nedictu(m). Procedente vero te(m)pore cum occassio se preberet dedicandi | ecclesiam Sancti Benedic(ti), predictus prior familiari allocutione cepit convenire predictos fratres, quatinus petras que causa utilitatis ipsius domus aliquando ibi | posite fuerant et rudera et cementa si qua ibi essent auferrent, ita ut tam clerici quam layci cultius et altius possent te(m)pore dedica|tionis inde comeare et ipsam ecclesiam ut rationis est possent circuire. Qui fratres respondentes dixerunt: nolit d(ominu)s quod umquam de hac ca‹u›sa te|cum nec pactum nec convenientiam fecimus, et breve quo intendis hoc probare aperte falsum est. Super quo diutius obiurgati fuimus, postea | vero interventu bonorum hominum, causa tollende controversie, hinc inde receptum fuit et de hac re deberent stare ad nostrum sguardum, que omnia ex assertione partium postea didicimus. De qua questione dirimenda vel terminanda a parte rogati apud Sanctum B(e)nedic(tum) convenimus, ibide(m)que | de bono pacis diutius tractavimus, set ad capud venire nequivimus. Unde perlecto brevi iudex Ioh(ann)es Risimarc(us) quesivit ab ipsis fratribus: | «Quid vultis dicere contra hoc breve?». Et Poto respondit: «Dicimus quia est falsum». Et iudex: «Quomodo dicitis quod est falsum?». Quia ego et Frey|sa, soror mea, non interfuimus. Et quomodo potes hoc probare? Et Poto: «Vos qui estis iudices, respondit, facite venire testes in ipso brevi | subscriptos et ego cum illis et aliis probabo nos non interfuisse». Et iudex: «Quomodo potest hoc esse?». Ecce ipsi testes in hoc brevi testific[ant] | et dicunt quod do(m)nus Dauferi(us) et Poto frater eius a principio usque ad finem interfuerunt ipsi contractui. Et de Freysa dicunt, quod donec ipsa | non consensit contractus effectum sortiri non potuit. Et ille contra: «Faciatis venire testes et ego cum illis et aliis probabo quod nec conse|19nsit nec interfuit». Nos iudices videntes quod ipsi nichil dicebant, nec in medium aliquid quod ad rem faceret producebant, set tantum | circa verba predicta versabantur considerata honestate iudicum in ipso brevi subsignatorum et cum adhuc essent in rebus humanis, | et testium fama et honestate testium presertim cum inter eos essent duo milites, per iudicem Ioh(ann)e(m) Risimar(cum), qui recitator fuit sententie iudi|cavimus predictum breve esse legitimum et fide dignum et ipsos fratres condempnavimus predicto priori de adimplendo tenorem ipsius brevis, sicut per | guadiam ad invicem a principio obligati fuerunt. Et licet iudex Ypolit(us) predicte diffinitioni nobiscum insimul fuerit tamen | fata[li sor]te postea rebus humanis exe(m)ptus in comunionem subsignationis huius instrumenti nobiscum insimul esse non potuit. | Quod superius interlineatum est Risimarcu(m) de testu est. Hoc breve scripsi ego Poto Sebast(ian)i notarius iussu predictorum iudicum. Act(um) civitate | Ariani. Feliciter. (S)


| † Ego qui supra Ioh(ann)es Risim(a)rc(us) iudex. (S)


| † Ego qui supra Ioh(ann)es Alegisius iudex. (S)






 


Note, formule, etc. sul "recto"
82, antica segnatura ?
Segnature antiche
Mazzo M 1, n. 9, registro primo
Note attergate
«Ariano», mano moderna
Formula del notaio
Hoc breve scripsi ego Poto Sebastiani notarius iussu predictorum iudicum
Sottoscrizione del giudice
† Ego qui supra Ioh(ann)es Risim(a)rc(us) iudex (S)
† Ego qui supra Ioh(ann)es Alegisius iudex (S)
Edizioni
Cuozzo-Esposito-MartinI più antichi documenti di Ariano, pp. 291-294 doc. 75.
Edizioni parziali
VitaleStoria della regia città, pp. 372-373 doc. VI.
Regesti
Regesto delle pergamene, II, p. 71 doc. 1350.