Address
304 North Cardinal St.
Dorchester Center, MA 02124

Work Hours
Monday to Friday: 7AM - 7PM
Weekend: 10AM - 5PM

BSM, perg. 1480

Soggetto conservatore/Fondo archivistico
Mercogliano, Biblioteca Statale di Montevergine, Sezione pergamenacea
Segnatura pergamena
1480
Data cronologica
1222 febbraio
Data topica
Ariano
Indizione
X (stile bizantino)
Tradizione del documento
Originale [A]
Tipologia documento
Scriptum recordationis sive memoriae
Documento pubblico, privato o semipubblico
Documento semi pubblico
Stato conservazione pergamena

Dimensioni: 221/223 × 225/224 mm.


Pergamena quasi quadrata, poco morbida, taglio regolare, scrittura parallela al lato corto, piccolissime rosicature sul margine sinistro, macchie di umidità sul margine inferiore. Rigatura a secco, con inchiostro diverso.


Invocazione simbolica a croce greca accerchiellata con aste doppie. Aste ascendenti della l. 1 alte sulla linea, intersecate con il titulus decorato con un ricciolo: «In nomine Domini et salvatoris nostri. Anno incarnationis eius millesimo ducentesimo vicesimo primo regnante domino nostro magnifico et gloriosissimo»; medesimo titulus sull’Actum e sull’Apprecatio: «Actum civitatem Ariani. Feliciter». Signum notarile di Matteo a forma di lunga asta posta orizzontale con decori e riccioli. Sottoscrizioni non autografe (ad eccezione di quella di Roberto) precedute dai signa crucis a croce latina potenziata; quella del giudice Roberto a croce latina ripotenziata, signum a forma di disegno astratto.


Scrittura beneventana regolare. Inchiostro marrone scuro, unico per il testo e le sottoscrizioni.

Soggetto produttore
Tommaso Guarna, miles, signore di Amando
Destinatario
Bonifacio, priore di S. Benedetto
Rogatario
Matteo, notaio, figlio del giudice Giacomo
Giudici
Roberto
Personaggi
Federico II di Svevia, imperatore
Tommaso Guarna, miles, signore di Amando
Toponimi
Amando, luogo
Ariano, civitas
Belle, fiume
Grimanus, luogo
Yscla, luogo
Chiese e Monasteri
Montevergine, abbazia
S. Benedetto di Ariano, monastero
Regesto
Tommaso Guarna, miles e signore di Amando, dona nelle mani del frate Bonifacio, priore del monastero di S. Benedetto di Ariano, dipendenza di Montevergine, una starcia situata nelle pertinenze di Amando, nella località detta Ysola, salvo la parte spettante al fratello Guglielmo; cede, anche, a Maria de Basilia, oblata di Montevergine, tutti i diritti sulla terra detta Grimanus, spettante al suo feudo.
Trascrizione integrale

† In nomine Domini et salvatoris nostri. Anno incar(nationis) eius mill(esim)o ducentesimo vicesimo primo, regnante d(om)no nostro magnifico et gloriosissimo | Frederico Romanorum imperatore et semper aug(usto) et serenissimo rege Sicilie imperii eius anno secundo, regni vero eius anno vicesimo, mense februarii, decima | i(n)dic(tione). Scriptum recordationis sive memorie est a me Robb(er)to iudice institutum de hoc quod in mea et subscriptorum testium presentia veniens d(om)n(u)s Thomasi(us) Gua|rna, miles d(om)n(u)s Amandi, et d(om)pn(us) Bonifaci(us) monachus ecclesie Sancte Marie Montis Virginis et prior Sancti Benedicti, chiesa civitatis Arian(i), et dictus d(om)n(u)s Thomasi(us) | cogitans statum humane flagilitatis et vitam mundi, que flagilis est et caduca et bona et grata sua voluntate ob remissione anime sue et | parentum suorum dedit et per fustem tradidit in manus dicti do(m)pni Bonifacii prioris, recipientis ad partem et vicem ecclesie Sancti Benedicti starciam unam | in pertinentiis Amandi, in loco ubi Yscla dicitur, salva parte d(om)ni Guill(elm)i fratris sui cum his suis finibus: de super ab ipsa via puplica; de uno latere | ab ipso flumine Belle; de subtus a re eiusdem ecclesie Sancti Benedicti et assendit et coniungitur priori fini. Infra hos omnes fines, qui preleguntur, totam | et integram ipsam starciam sicuti dictum est, eidem do(m)pno Bonifacio recipienti pro parte ecclesie memorate dedit et tradidit cum inferioribus et su|perioribus cum viis at anditis et cum omnibus suis pertinentiis perpertualiter habendam et possidendam. Ea videlicet racione ut amodo et semper predicta ecclesia | eandem starciam firmiter habeat, et possideat et faciat inde omnia, que voluerit, sine contrarietate dicti d(om)ni Thomasii et suorum her(edum) seu | successorum et per eorum defensionem, que autem, sicut superius dicta sunt, si ipse non observaret et aliquo te(m)pore quereret removere obligavit se et suos her(edes) | seu successores eidem do(m)pno Bonifacio pro parte ecclesie quinque unc(ias) auri penam co(m)ponere causa firma manente, per guadiam et obligatam penam | quam inde in manus dicti prioris dedit pro parte ecclesie et se ipsum fideiussorem. Item pro remissione anime sue et parantum suorum remisit in manus eiusdem | prioris omnem litem et questionem si quis moverat adversus Mariam de Basilia, que oblata est ecclesie predicte de quadam terra, que est in loco ubi Griman(us) | dicitur, quam dicebat esse de feudo suo ut nullo advenienti te(m)pore eidem mulieri sive ecclesie supra dicte de ea causa questionem inferret pena | apposita trium unc(iarum) auri, si contra eam remissionem aliquo futuro te(m)pore contraveniret, tam ipse, quam her(edes) seu successores eius, per guadiam et se | ipsum fideiussorem. Hoc breve scripsi ego Matheus notar(ius), fi(lius) quondam iudicis Iacobi, iussu predicti iudicis. Actu(m) civitatem Arian(i). | Feliciter. (S)


| † Ego qui supra Robb(ertus) yudex. (S)


| † Ego Romald(us) testis sum.


| † Ego Symbald(us) miles testis sum.


| † E[g]o Rog(erius) de Bernardo testis sum.








Note, formule, etc. sul "recto"
«Instrum(en)to d’una starca detta l’Ysola», mano moderna
3, antica segnatura
Segnature antiche
3
Mazzo 1, 122
XIII-3, a matita
Note attergate
«Acta Amandi», mano XIII secolo; «Car(tula) unius starsie ubi Ysola dicitur quam Thom(asius) Guarna optulit mo(n)ast(erii) et remisit questionem Marie de Basilia oblate mo(n)aster(ii) de quadam terra vero […]», altra mano XIII secolo; «Donatione de una starza facta al monastero de Ariano sita ad Amandi ubi dicitur l’Ysola», mano moderna; «Iuxta a lo fiume della Bella», altra mano moderna; «Amandi prope a[…] stacciam ubi dicitur Ysola. 1222», altra mano moderna; «Amando 1221», altra mano moderna.
Formula del notaio
Hoc breve scripsi ego Matheus notarius, filius quondam iudicis Iacobi, iussu predicti iudicis
Sottoscrizione del giudice
† Ego qui supra Robbertus yudex (S)
Sottoscrizione dei testimoni
† Ego Romaldus testis sum
† Ego Symbaldus miles testis sum
† Ego Rogerius de Bernardo testis sum
Edizioni
Cuozzo-Esposito-MartinI più antichi documenti di Ariano, pp.  295-298 doc. 76.
Regesti
VitaleStoria della regia città, p. 352; Regesto delle pergamene, II, pp. 104-105 doc. 1480.
Citazioni
Vecchio Inventario f. 16; CDV, VIII, p. 4 n. 1.